"Tấm khiên" bảo vệ công nhân trong lò

Tổ an toàn đang "chọc đá om" sau khi khoan nổ mìn để bảo đảm lò đủ điều kiện an toàn cho các tổ khác làm việc

“Vác gậy Như Ý vào lò hàng yêu”

Để tìm hiểu công việc của Tổ an toàn mỏ Nà Bốpm một trong hai mỏ chính của của Xí nghiệp (XN), tôi theo chân hai công nhân tổ này là Hoàng Văn Thuần và Lăng Văn Nghị vào kiểm tra an toàn tại giếng nghiêng 245 (Lò 316). Vừa đến ngã rẽ vào giếng nghiêng, anh Thuần nói ngay: “Vẫn còn khói, chưa vào được đâu”. Lý do là giếng nghiêng này mới kết thúc khâu khoan nổ mìn, đang làm công tác thông gió. Phải đợi cho đến khi thông gió xong, khói thuốc mìn cơ bản thoát hết và không còn khả năng gây nguy hiểm cho người lao động thì tổ an toàn mới được vào. Vì vậy, chúng tôi tranh thủ đi kiểm tra an toàn lần hai tại một số ví trí khác.

Một lát sau, việc thông gió giếng nghiêng có ký hiệu 245 đã hoàn thành, chúng tôi quay trở lại, bắt đầu men theo giếng nghiêng dài 100m, xuống sâu tới điểm vừa nổ mìn để kiểm tra an toàn. Càng xuống sâu, nhiệt độ trong lò càng tăng lên, hơi ẩm trong giếng nghiêng làm mờ hẳn ống kính của PV backanco.com. Nước từ vách lò rỉ ra tạo thành vũng, xâp xấp dưới chân. Với “choòng chọc om” nom như cây xà beng trên tay, anh Thuần lần lượt kiểm tra cặn kẽ từng điểm nhỏ trên gương lò theo ánh đèn pin chỉ dẫn của anh Nghị. Thấy điểm nào khả nghi, anh Nghị lại lia ánh đèn để anh Thuần dùng choòng chọc mạnh vào kiểm tra, phá dỡ “đá om”. Đó là những khối đá liên kết không bền sau khi nổ mìn, có khả năng lở ra khi công nhân vào làm việc. Choòng sắt va vào đá tóe lửa theo từng cú chọc phá cật lực của anh. Gặp những khối đá to, anh Thuần phải dùng hết lực chọc thẳng vào những rảnh nứt nhỏ giữa các khối đá, ghì mạnh choòng để tách chúng ra. Từng mảng đá lớn rơi rớt dần, nước bắn tung tóe lên mặt, lên người, thấm ướt đồ bảo hộ, dần hình thành một om lò đủ an toàn cho công nhân tiến hành bốc xúc. Cứ như thế, hai người thay nhau phá từng tảng đá cho đến khi không còn đá om nữa.

Sau khi đảm bảo giếng nghiêng 245 đủ an toàn cho công nhân vào bốc xúc, hai anh di chuyển sang các điểm lò khác có công nhân đang làm việc để kiểm tra lần 2. Vác choòng trên vai, anh Thuần quay sang nói vui: “Đối với anh em Tổ an toàn, cái choòng như gậy Như Ý của Tôn Ngộ Không, chuyên dùng để trị những tên “yêu quái đá” chực chờ sụt xuống làm hại công nhân. Trong kho có 3 loại choòng làm bằng sắt, cái dài 2 mét, cái 3 mét, cái dài nhất là 5 mét, tùy vào diện tích om mà có choòng phù hợp”.

Theo anh Đỗ Đình Thắng, Phó giám đốc XN, hiện nay ở mỏ Nà Bốp và Pù Sáp, mỗi mỏ đều có một Tổ an toàn với 7 công nhân, chia thành ba nhóm, mỗi nhóm hai hoặc ba người thay nhau làm việc. Sau khi nổ mìn và thông gió trong khoảng từ 1 giờ đến 1giờ 15 phút, Tổ an toàn là nhóm công nhân đầu tiên tiếp cận điểm vừa đánh mìn, kiểm tra, chọc phá om và sau khi đảm bảo an toàn tuyệt đối mới cho công nhân các tổ khác vào làm việc.

Từng điểm nhỏ trên om lò đều được kiểm tra kỹ càng

“An toàn lao động là trách nhiệm của chúng tôi”

Công nhân Tổ an toàn cho biết, với đặc trưng thường xuyên tiếp cận với các điểm có nguy cơ xảy ra tai nạn bất ngờ, kinh nghiệm và phản xạ nhanh nhạy là yêu cầu tối cần thiết để có thể làm việc. Kinh nghiệm thực tế trong những lần kiểm tra, phá om giúp cho những công nhân này “đánh hơi”, phát hiện những điểm có thể xảy ra lở đá, đá rơi, biết cách tìm chỗ đứng “đẹp” để chọc phá om. Như anh Hoàng Văn Thuần, với hơn 4 năm làm việc trong tổ An toàn, chỉ cần nhìn qua hình dạng, màu sắc, từng vết nứt nhỏ trên gương, om lò là anh đã biết chỗ nào chưa an toàn cần phải kiểm tra, chọc phá, chỗ nào đã đủ an toàn có thể vận hành khai thác. Trong khi đó, phản xạ nhanh nhạy giúp họ tránh được những khối đá, khối quặng rơi trong quá trình chọc phá om.

Làm nhiệm vụ kiểm tra, đảm bảo độ an toàn cao cho các công nhân khác theo đúng yêu cầu “An toàn để sản xuất, sản xuất phải an toàn”, nhưng đôi khi chính họ phải đối mặt với những tình huống nguy hiểm mà nếu như không được tập huấn kỹ hoặc thiếu kinh nghiệm thì chắc chắn sẽ xảy ra ra tai nạn nghiêm trọng. Anh Lăng Văn Nghị nhớ lại: “Cách đây 2 năm, mình đang kiểm tra, phá đá trong om tại tầng 275 cũ của lò 316, khối đá vừa chọc rơi xuống vô tình va phải tảng đá khác bật vào chân nên mình không kịp né. May là trước đó mình đã cảnh giác, đứng cách xa vị trí đá rơi nên chỉ bị xây xát nhẹ”. Hiện tại mức lương của công nhân Tổ an toàn là 5,25 triệu đồng/tháng đối với người làm đủ 25 công. Ngoài ra, Công ty còn hỗ trợ bữa ăn ca trị giá 20.000đồng/bữa và chế độ độc hại.

Có những lúc công nhân tổ an toàn ướt cả quần áo do điểm lò có nước

Đối với công nhân Tổ an toàn, việc bảo đảm an toàn trong lao động chính là trách nhiệm cao cả mà họ tự hào được gánh vác. Lãnh đạo Công ty cũng như XN thường xuyên quan tâm, giám sát, coi an toàn chính là điều kiện tiên quyết trong hoạt động khai thác mỏ hầm lò nên công nhân Tổ An toàn càng ý thức hơn trong công việc của mình. Các anh thường xuyên nhắc nhở anh em tổ khác phải luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, nghiêm túc tuân thủ quy trình an toàn, chỉ khi nào Tổ an toàn đã kiểm tra và đồng ý thì mới được vào làm việc. Anh Nguyễn Thế Anh, công nhân An toàn mỏ Pù Sáp cho biết: “Bất cứ ngõ ngách nào trong hầm lò đều được mình cùng anh em kiểm tra kỹ càng đến từng mảng đá, vỉa quặng, rà phá từng điểm dù là nhỏ nhất. Đến khi nhận thấy om lò an toàn tuyệt đối mới cho công nhân vào làm việc. Hơn nữa, những điểm có mặt công nhân khai thác, Tổ an toàn cũng thường xuyên lui tới kiểm tra, đảm bảo anh em công nhân luôn được làm việc trong điều kiện an toàn tốt nhất”.

Bài, ảnh: Hữu Thung